در این مقاله قصد داریم در مورد سه مفهوم مشابه اما متفاوت لیپوساکشن، لیپولیز و لیپوماتیک صحبت کنیم و اطلاعاتی را پیرامون آنها ارائه کنیم. برخی از افراد این سه مفهوم را به اشتباه به جای هم استفاده میکنند. بدلیل حساسیت موضوع مطلب ارائه شده از نظر علمی حاوی مطالب تخصصی است.
لیپوساکشن چیست؟
عمل لیپوساکشن یا همان لیپو نوعی روش حذف چربی اضافی است که در جراحیهای پلاستیک مورد استفاده قرار میگیرد. این روش ممکن است تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام شود. در این روش، با استفاده از یک لوله به نام کانولا و ایجاد فشار منفی، چربیهای اضافی را مکش کرده و خارج میسازند.
طبق تحقیقات انجام شده، این روش برای افرادی که دارای وزن طبیعی بوده و پوستشان خاصیت ارتجاعی خوبی دارند، بهترین روش حذف چربیهای اضافی است. در این روش از دستگاه لیپوساکشن و ابزار ویژهای به نام کانولا استفاده میشود.
تیم جراحی مناطقی از بدن را که قرار است تحت درمان قرار گیرند، آماده میکنند. سپس بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام میشود. یک برش کوچک روی پوست ایجاد میکنند، و مایع تومسنت (Tumescent) را در زیر پوست و در مناطقی که قصد دارند روی آن کار کنند، تزریق مینمایند.
پس از آنکه داروی موجود در محلول اثر خود را گذاشت، چربی جدا شده را از طریق لوله مکش، به بیرون مکش مینمایند. یک پمپ خلا یا یک سرنگ بزرگ، عمل مکش را انجام میدهد. برای درمان مناطق وسیع ممکن است نیاز به چندین سوراخ پوستی باشد. جراح ممکن است از جهات مختلف به مناطق تحت درمان نزدیک شود تا بهترین حالت را بدست آورد.
پس از برداشتن چربی، ممکن است لوله باریک و کوچکی برای تخلیه مایعات ترشح شده، کارگذاشته شود تا خون و مایعاتی که طی چند روز اول پس از جراحی جمع میشود، خارج شود. این وسیله درن نام دارد.
اگر در حین جراحی مایعات یا خون زیادی از دست رود، ممکن است نیاز باشد که از راه تزریق وریدی، مایعات از دست رفته جایگزین شوند.در موارد بسیار نادر، انتقال خون نیز لازم است. لباسی جهت فشرده سازی به نام گن در ناحیه مورد نظر پوشیده میشود و شخص باید طبق دستور جراح از آن استفاده کند.
لیپولیز چیست؟
لیپولیز فرآیندی است که طی آن چربیها از طریق آنزیمها و آب یا همان هیدرولیز در بدن ما تجزیه میشوند. لیپولیز در ذخایر بافت چربی ما رخ میدهد و به صورت بالشی هستند که بدن و اندامهای ما را محافظت میکنند. در حقیقت، چربیها به عنوان انرژی ذخیره شده در بدن ما هستند.
چربیها برای زمانی که ذخایر گلوکز ما بین وعدههای غذایی کم میشود آماده و در دسترس هستند. وجود لیپولیز به این دلیل لازم است که حرکت چربیهای ذخیره شده از طریق جریان خون را تسهیل میکند.
تجزیهی این “انرژی بالقوه” به اسیدهای چربی که آزادانه در حال حرکت هستند باعث میشود، آنها دوباره مورد استفاده قرار گیرند یا به عنوان سوخت برای بدن مصرف شوند. لیپولیز با فرآیندهای مختلف درون بدن ما ارتباط دارد.
اسیدهای چرب آزاد، عامل ارتباط حیاتی میان سلولها، و ماده اصلی تشکیل دهنده گلوکونئوژنز (Gluconeogenesis) و تنفس سلولی هستند، و میتوانند رونویسی از پروتئینها را مانند کانالهای پروتونی جداکننده غشای میتوکندری ما تنظیم کنند – این امر باعث مهار سنتز ایتیپی (ATP) بدون ایجاد اختلال در زنجیره تنفسی میشود. به طور خلاصه، لیپولیز یک فرآیند بیولوژیکی کلیدی برای حفظ حیات است.
تری گلیسیریدها بدون شک مولکول اصلی انرژی در سلولهای یوکاریوتی (eukaryotic) هستند. تری گلیسیرید یک مشتق گلیسرول است که به عنوان قطرات لیپید در بافتهای چربی ما ذخیره میشود و در همینجا لیپولیز رخ میدهد. این قطرات چربی ابتدا توسط آنزیمهای لیپولیتیک مورد هدف قرار میگیرند و در صورت فسفوریلاسیون به این قطرات دسترسی خواهند داشت.
این لیپازها منجر به هیدرولیز پی در پی تری گلیسیریدها به درون گلیسرول و اجزای اسید چرب آنها میشوند تا زمانی که تنها گلیسرولها باقی میمانند که با سه واکنش آنزیمی اتفاق میافتد. تجزیهی چربیها، اکسیداسیون بتا یا “اسید چرب” نامیده میشود زیرا تری گلیسیریدها به بنیادیترین قسمتهای عملکردی خود اکسید میشوند.
بنابراین تنها اسیدهای چرب آزاد و گلیسرولها باقی میمانند که میتوانند به سایر مسیرهای متابولیکی وارد شوند یا هدف جدیدی پیدا کنند.
لیپوماتیک چیست؟
عمل لیپوماتیک نوعی چربیتراشی (Liposculpting) است که در آن یا چربی اضافی را بر میدارند و یا به ناحیهای که بدن را که باریک و خوشفرم میکند منتقل مینمایند. لیپوماتیک ممکن است همان لیپوساکشن به نظر برسد اما فناوری مورد استفاده در لیپوماتیک برای شکستن و مکش چربی بسیار متفاوت از لیپوساکشن است.
به همین دلیل لیپوماتیک منجر به آسیب بافتی کمتر، یکنواختی چربی در زیر پوست، ظاهر لطیفتر پوست و اثر ماندگارتر میشود. برای دستیابی به یک نتیجه طبیعیتر، لیپوماتیک بیشتر با روش های دیگر مانند لیفت بدن، افزایش یا کاهش سینه، جراحی پلاستیک شکم یا جراحیهای پلاستیک مشابه ترکیب می شود.
لطفا توجه داشته باشید که روش لیپوماتیک درمانی برای چاقی نیست زیرا فقط به اصلاح کانتور بدن میپردازد نه کاهش وزن.
حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی، سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل را متوقف کنید. در صورت داشتن آلرژی به هر دارویی، باید سابقهی پزشکی خود را به جراح اطلاع دهید. میزان مصرف نمک خود را قبل و بعد از جراحی باید کاهش دهید. مصرف هرگونه گیاه دارویی یا ویتامین را دو هفته قبل از جراحی متوقف کنید. دو هفته قبل از عمل از ایبوپروفن یا آسپرین استفاده نکنید. از بین بردن چربیها بوسیله لیپوماتیک بیشتر تحت بیحسی موضعی انجام میشود. با این حال، اگر این روش در یک منطقهی بزرگتر اعمال شود یا اگر با روش های دیگر ترکیب شود، بیهوشی عمومی توصیه میشود.
لیپوماتیک برای شکستن سلولهای چربی از فناوری فراصوتی، ارتعاش و تغذیه استفاده میکند. لولهی کانولا به داخل بافتهای چربی وارد میشود و با حرکت چرخشی و لرزش آنها را از بین میبرد. این حرکات نه به عروق آسیب میرساند و نه به سلولهای چربی.
با استفاده از چنین فناوری امکان مکش سلولهای چربی به طور کامل و بدون هیچگونه آسیبی وجود دارد. سلولهای چربی ساکشن شده توسط لیپوماتیک به عنوان ماده پرکننده مجدداً قابل استفاده هستند و می توانند در قسمتهای دیگر بدن مانند سینه، لگن، صورت و غیره تزریق شوند.
درد، تورم و کبودی بعد از عمل لیپوماتیک، امری طبیعی است. اما این روش، دورهی بهبودی کوتاهتری دارد. برای مدت زمانی که توسط جراح توصیه میشود باید از لباس مخصوص استفاده کنید (معمولاً به مدت ۲ هفته توصیه میشود که در مقایسه با لیپوساکشن که برای ۶ ماه توصیه میشود بسیار کمتر است). از کمپرس گرم و سرد در مناطق جراحی شده استفاده نکنید. ۲۴ ساعت بعد از عمل حمام کنید. به طور معمول مسافرت هوایی پس از ۴۸ ساعت اشکالی ندارد.
مراقب رژیم غذایی روزانهی خود باشید و غذاهای کمروغن یا کمنمک مصرف کنید. به مدت ۲ هفته هیچ ورزشی انجام ندهید. شنا بعد از ۲ هفته مجاز است. سونا و آب گرم پس از ۱ ماه مجاز است. این روش برای این افراد توصیه نمیشود: افرادی که دارای بیمار چاقی هستند، افراد شدیداً سیگاری، بیماران مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا، بیمارانی که پوستی شل دارند. ریسکهای بالقوه این روش عبارتند از: تغییر رنگ پوست، عفونت یا خونریزی، جای زخم.
کدامیک از روشهای لیپوساکشن، لیپولیز، و لیپوماتیک بهتر است؟
جواب: لیپوماتیک در مقایسه با لیپوساکشن و لیپولیز جایگزین بهتری است. لیپوماتیک جدیدترین روش حذف چربی از بدن با نتیجهای کاملاً متفاوت و باورنکردنی در مقایسه با سایر روش های حذف چربی مانند عمل لیپوساکشن یا لیپولیز است.
سلولهای چربی در ابتدا به جای استفاده از تابش یا گرما به روش کاملاً فیزیکی امولوسیون میشوند. امولوسیون به آرامی از بدن تخلیه میشود تا به پیکربندی بدن کمک کند. ایمنی این روش در مقایسه با روش سنتی لیپوساکشن بسیار بالاتر است.
سایر مزایای لیپوماتیک به شرح زیر هستند:
- بدون سندرم آمبولی چربی است.
- بعد از عمل لیپوماتیک به دلیل حرکات کانولای سه بعدی، تخلیهی طبیعی چربیهای زیر جلدی باعث ظاهر طبیعیتر پوست میشود.
- حرکت سه بعدی کانولای لیپوماتیک باعث تشکیل کلاژن در ناحیهی هدف می شود، بنابراین جمع شدن و سفت شدن پوست را تسریع میکند.
- امواج مادون قرمز دستگاه لیپوماتیک باعث بی حسی و لیز موضعی سلولها میشود و در نتیجه شرایط بهتر و راحتتری برای بیمار در حین و بعد از جراحی ایجاد میشود.
- دستگاه لیپوماتیک از سه بافت مهم از جمله عروق، اعصاب و عضلات محافظت میکند. کانولای لیپوماتیک با حرکات چرخشی ۶۰۰ مرتبه در دقیقه چربی را تجزیه میکند و تولید امولوسیون مینماید و سپس دستگاه، امولوسیون را تخلیه می کند.
- از آنجا که روش لیپوماتیک با لیپوساکشن متفاوت است، از دست دادن خون و ایجاد زخم در این روش حداقل است. همچنین مدت زمان بهبودی نیز کمتر است. برخلاف لیپوساکشن، نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست و بیمار معمولاً بلافاصله پس از عمل ترخیص میشود.