علت ژنیکوماستی در مردان
بنابر نظر آقای دکتر مرادیان، در تحقیقات مربوط به علت “بوجود آمدن ژنیکوماستی”، تاکنون حدود ۷۰٪ از عوامل شناسایی شده اند. در حالی که حدود ۳۰٪ از این عوامل هنوز به طور دقیق شناخته نشده‌اند. در این مقاله، ما در حقیقت به آن ۷۰٪ از عوامل بوجود آورنده ژنیکوماستی که تاکنون شناخته شده‌اند، پرداخته‌ایم.
برای پی بردن به علت ژنیکوماستی بایستی توجه کنید که در بدن تمام انسان‌ها دو نوع هورمون جنسی ترشح می‌شود، تستوسترون و استروژن.
مردان معمولاً سطح تستوسترون بالاتری نسبت به زنان دارند. هورمون تستسترون مسئول ایجاد صفات مردانه و استروژن مسئول ایجاد صفات زنانه در بدن است.
این دو نوع هورمون با نسبت تعادلی خاصی در بدن ترشح می‌شوند. نسبت تستسترون به استروژن در انسان صد به یک است. بدن سعی می‌کند همیشه تعادل بین این دو هورمون را حفظ کند. برهم خوردن نسبت ترشح این دو هورمون در بدن مردان، عوارضی را در پی دارد. مهم‌ترین این عارضه‌ها، ژنیکوماستی است.
علت ژنیکوماستی چیست؟
طبق تحقیقات انجام شده، برخی موارد تاثیر مستقیمی در ایجاد ژنیکو ماستی داشته اند. توجه به آن‌ها برای جلوگیری از بوجود آمدن ژنیکوماستی ضروری است. این موارد عبارت اند از:
- بهم خوردن تعادل هورمون‌ها
- مصرف برخی داروها
- استفاده از استروئید‌ها
- چربی اضافی بدن
- اختلالات جسمانی
در ادامه به توضیح و تفصیل هر کدام از این موارد می پردازیم.
بهم خوردن تعادل هورمون‌ها
به عنوان اصلی‌ترین علت ژنیکوماستی لازم است به این نکته اشاره کنیم که ترشح بیش از حد استروژن می‌تواند باعث رشد غدد پستانی و بزرگ شدن سینه در مردان شود. در نتیجه یک بیماری پزشکی به نام ژنیکوماستی یا همان بزرگی سینه در آقایان ایجاد شود.
در دوره‌هایی از عمر انسان، تعادل بین این هورمون بهم می‌ریزد. تورم پستان و نوک پستان معمولاً پس از گذراندن این دوره و بازگشت استروژن به سطح طبیعی خود، از بین می‌رود. اما در نیمی از موارد مشاهده شده است که این بزرگی سینه در آقایان به حالت طبیعی بازنگشته است.
میزان ترشح هورمون‌های جنسی در طول عمر افراد تغییر می‌کند و ثابت نیست.
ژنیکوماستی در نوزادان
بیش از نیمی از نوزادان پسر به دلیل اثرات استروژن مادرشان با پستان‌های بزرگ متولد می‌شوند؛ اما معمولاً بافت پستان متورم طی ۲-۳ هفته پس از تولد از بین می‌رود.
ژنیکوماستی در دوران بلوغ
ژنیکوماستی ناشی از تغییرات هورمون در دوران بلوغ، نسبتاً شایع است. در بیشتر موارد، بافت متورم پستان طی ۶ ماه تا ۲ سال بدون درمان از بین می‌رود.
ژنیکوماستی در دوران پیری
بزرگ شدن بافت سینه در مردان بین ۵۰ تا ۶۹ ساله بسیار شایع می‌باشد. به گونه ای که از هر ۴ مرد، حداقل یکی درگیر این مشکل خواهد شد.
مصرف برخی از داروها
ژنیکوماستی در کمین بدنسازان است. مصرف مکمل‌های هورمونی، از دلایل ژنیکوماستی است.
در بین ورزشکاران و بدنسازان بسیار دیده می‌شود که برای رشد و تقویت عضلاتشان، از داروهای استروئیدی و هورمون ها و مکمل ها استفاده می کنند. در اغلب موارد دیده می‌شود که مصرف این مکمل ها و هورمون‌ها باعث ایجاد ژنیکوماستی می‌شود.
مصرف برخی دیگر از داروها نیز می تواند منجر به بروز ژنیکوماستی شود، مانند:
- داروهای آنتی آندروژن، که در درمان بزرگی و یا سرطان پروستات تجویز می شوند.
- داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام
- داروهای ضد افسردگی
- الکل و آمفتامین‌ها که برای درمان اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی استفاده می‌شوند.
- هروئین
- متادون
بیشتر بخوانید: عمل ژنیکوماستی
استفاده از استروئید‌ها
آیا استفاده از هورمون‌ها می‌تواند دلیل ایجاد ژنیکوماستی باشد؟
بله، استفاده از استروئیدهای آنابولیک می‌تواند منجر به برهم خوردن تعادل هورمونی شود. یکی از عوارض جانبی بسیار حاد مصرف استروئیدهای آنابولیک اندروژنیک AAS، ایجاد ژنیکوماستی است که غالبا در نتیجه افزایش سطح استروژن بوجود می‌آید.
در یک مطالعه موردی در سال ۲۰۱۰، محققان دو مرد را توصیف کردند که مرتباً از استروئیدهای آنابولیک استفاده می‌کردند. هر دو ژنیکوماستی، تورم نوک سینه و ناحیه اطراف آن را تجربه کردند.
محققات معتقدند، تاثیر دوزهای مختلف داروها، وابسته به ژن انسان است. بخاطر همین برخی از مردان می‌توانند بیش از ۱۰۰۰ میلیگرم تستسترون در هفته مصرف کنند، در حالیکه هیچ نشانه‌ای از ژنیکوماستی نداشته باشند. ولی بعضی از مردان حتی با دوزهای کم دچار ژنیکوماستی می‌شوند.
استفاده نابجا و نادرست از این داروها بدون مشورت و راهنمایی از پزشک می‌تواند صدمات و عواقبی به همراه داشته باشد.
چربی اضافی بدن
داشتن چربی اضافی در بدن می‌تواند بر شکل و ظاهر پستان و نوک پستان تأثیر بگذارد.
اگر مردی بافت چربی اضافی در پستان‌های خود داشته باشد، باعث بزرگ‌تر نشان دادن نوک سینه‌ها شود.
اضافه وزن همچنین می‌تواند باعث عدم تعادل هورمونی در مردان شود. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۷، محققان دریافتند که مردان دارای چربی بدنی بیشتر، میزان تستوسترون پایین‌تر و میزان استروژن بالاتری دارند.
کاهش چربی بدن می‌تواند سطح هورمون‌ها را به حالت طبیعی برگرداند و تورم پستان و نوک سینه را کاهش دهد.
بعد از شناخت ژنیکوماستی و علت ایجاد آن، می‌توان به روش‌های درمان ژنیکوماستی پرداخت. اینکه از کدام برای کوچک کردن سینه مردان استفاده شود، بستگی به شرایط جسمانی و دلیل ابتلای فرد به این عارضه دارد.
اختلالات جسمانی
از دیگر علل ژنیکوماستی، تاثیر برخی اختلالات در بر هم ریختن تعادل هورمون‌هاست. مواردی مانند:
- افزایش سن: معمولا با افزایش سن شاهد بر هم خوردن نظم هوررمون ها و بروز ژنیکوماستی به خصوص در مردان چاق هستیم.
- تومورها: برخی تومورها مانند غدد آدرنال و غده هیپوفیز می‌تواند باعث تغییر در تولید هورمون‌های زنانه و مردانه شود.
- پرکاری تیروئید: در این اختلال، هورمون تیروکسین به میزان بالایی از غده تیروئید ترشح می‌شود.
- نارسایی کلیوی: حدود نیمی از بیمارانی که دیالیز می‌شوند، به دلیل تغییرات هورمونی از بزرگ شدن سینه های خود شکایت می‌کنند.
