جراحی لامپکتومی چیست؟

در صورتی که خود شما یا یکی از عزیزانتان مشکوک به ابتلا به سرطان سینه هستید، یا مراحل اولیه تشخیص یا درمان را سپری می‌کنید، داشتن شناخت دقیق درباره‌ی روش‌های مختلف درمان و انواع شیوه‌های جراحی سرطان سینه، از جمله جراحی لامپکتومی، می‌تواند در انتخاب شیوه‌ی جراحی موردنظرتان به شما کمک کند.

اگر نگران حفظ ظاهر طبیعی پستان‌ها پس از انجام جراحی سرطان سینه هستید، بهتر است با روش جراحی لامپکتومی یا جراحی سرطان سینه با حفظ پستان آشنا شوید.

لامپکتومی چیست؟

جراحی لامپکتومی (lum-PEK-tuh-me) یکی از انواع روش‌های جراحی برای برداشتن سرطان یا سایر بافت‌های غیرطبیعی از سینه بیماران مبتلا به سرطان سینه است.

طی جراحی به روش لامپکتومی، جراح بافت سرطانی یا سایر بافت‌های غیر طبیعی و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن را برمی‌دارد. جراحی لامپکتومی تضمین می‌کند که تمام بافت غیر‌طبیعی برداشته شود.

لامپکتومی به‌عنوان جراحی حفظ پستان یا بافت‌برداری موضعی گسترده نیز شناخته می‌شود، زیرا در جراحی لامپکتومی تنها بخشی از پستان برداشته می‌شود. متقابلاً، در جراحی ماستکتومی، تمام بافت پستان حتی بافت‌های غیرآلوده نیز برداشته می‌شود.

لامپکتومی گزینه‌ای درمانی برای سرطان پستان در مراحل اولیه است. گاهی اوقات از جراحی لامپکتومی برای رد تشخیص سرطان استفاده می‌شود. هنگامی که لامپکتومی برای برداشتن سرطان انجام می‌شود، معمولاً با درمان‌های مکمل از جمله پرتودرمانی در ناحیه پستان دنبال می‌شود تا احتمال بازگشت سرطان کاهش یابد.

در ویدیو زیر تمامی روش‌های جراحی سرطان سینه به طور شماتیک توضیح داده‌شده است.

آمادگی‌های لازم قبل از انجام جراحی لامپکتومی

اکثر بیماران مبتلا به سرطان سینه چند روز قبل از آغاز فرایند جراحی لامپکتومی با جراح خود ملاقات خواهند کرد. بهتر است که هنگام ملاقات با پزشک جراح فهرستی از سوالات را به همراه داشته باشید و تمام مواردی را که نیاز دارید بدانید از پزشک معالج‌تان بپرسید. پیش از عمل جراحی لامپکتومی مطمئن شوید که روش انجام و خطرات انجام لامپکتومی را درک کرده اید.

همچنین، دستورالعمل‌هایی درباره محدودیت‌های قبل از جراحی و سایر مواردی که باید بدانید به شما داده می‌شود. جراحی لامپکتومی معمولاً به‌صورت سرپایی انجام می‌شود و نیازی به بستری ندارد. بنابراین، در صورتی که مشکل به‌خصوصی وجود نداشته باشد، در پایان روز جراحی ترخیص خواهید شد.

پیش از انجام جراحی لامپکتومی، در مورد هر گونه دارو، ویتامین یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید تا از بروز هرگونه اختلال در روند جراحی جلوگیری شود. به‌طور کلی، موارد زیر برای آمادگی پیش از لامپکتومی توصیه می‌شوند:

• مصرف آسپرین یا سایر داروهای رقیق‌کننده خون را متوقف کنید. ممکن است پزشک از شما بخواهد که به مدت یک هفته یا بیش‌تر پیش از جراحی مصرف آسپرین و سایر داروهای مشابه را متوقف کنید تا خطر خونریزی کاهش یابد.
• اطلاعات لازم درباره‌ی روند پرداخت هزینه‌های درمانی و جراحی را در خصوص جراحی لامپکتومی با سازمان بیمه‌‌ی تحت پوشش در میان بگذارید.
• 8 تا 12 ساعت قبل از جراحی چیزی نخورید و ننوشید، به‌خصوص اگر قرار است جراحی با استفاده از بیهوشی عمومی انجام شود.
• بهتر است که در روز جراحی لامپکتومی، یکی از بستگان‌تان شما را همراهی کند. علاوه بر دریافت حمایت‌های روحی از سوی همراه بیمار، به شخص دیگری نیاز خواهید داشت تا پس از ترخیص از بیمارستان شما را به خانه برساند و از دستورالعمل‌های بعد از عمل آگاه باشد. چون ممکن است چندین ساعت طول بکشد تا اثرات بیهوشی در شما از بین برود.

آماده‌سازی برای برداشتن غدد لنفاوی

پزشک معالج شما ممکن است برداشتن غدد لنفاوی نزدیک زیر بغل را توصیه کند تا مطمئن شود که آیا سرطان به خارج از سینه گسترش یافته است یا خیر. جراحی برای نمونه‌برداری از غدد لنفاوی (بیوپسی گره نگهبان) اغلب برای سرطان پستان در مراحل اولیه توصیه می‌شود.

اگر قبل از جراحی لامپکتومی سرطان در غدد لنفاوی یافت شود، یا اگر این نگرانی وجود داشته باشد که سرطان به بافت‌های خارج از ناحیه پستان گسترش یافته است، ممکن است پزشک معالج برداشتن تعدادی از غدد لنفاوی نزدیک زیر بغل را توصیه کند.

روش‌های برداشتن غدد لنفاوی عبارتند از:

• بیوپسی غدد نگهبان (Sentinel node biopsy):‌ طی این روش، جراح تنها یک یا دو غده اول را، که در مسیر رشد تومور سرطانی قرار دارند (غدد نگهبان) برمی‌دارد. سپس، نمونه‌های گرفته‌شده از غدد برای بررسی وجود سرطان آزمایش می‌شوند. اگر قبل از انجام جراحی لامپکتومی هیچ نگرانی به‌خصوصی در مورد تغییر شکل و اندازه غدد لنفاوی وجود نداشته باشد، ممکن است پزشک این روش را توصیه کند.

  قبل از جراحی، یک ماده رادیواکتیو یا آبی‌رنگ یا هر دو به ناحیه اطراف سرطان یا پوست قسمت‌های بالای تومور سرطانی تزریق می‌شود. ماده‌ی تزریق‌شده به سمت غده یا غدد نگهبان حرکت می‌کند و به جراح اجازه می‌دهد بافت‌های آلوده را شناسایی و حذف کند.

  اگر نشانه‌ای از سرطان در غدد لنفاوی وجود نداشته باشد، نیازی به برداشتن غدد لنفاوی دیگر نیست. در صورت وجود سرطان، جراح گزینه‌هایی مانند دریافت اشعه در ناحیه زیر بغل را مطرح می‌کند. اگر تصمیم دارید رادیوتراپی انجام دهید، الزامی برای برداشتن غدد لنفاوی بیش‌تر در ناحیه زیر بغل نخواهید داشت.

• تشریح غدد لنفاوی زیر بغل (Axillary lymph node dissection):‌ طی این روش، جراح تعدادی از غدد لنفاوی را از ناحیه زیر بغل خارج می‌کند. اگر بیوپسی غدد لنفاوی قبل از جراحی لامپکتومی علائم سرطان را نشان دهد، پزشک جراح ممکن است روش تشریح غدد لنفاوی را توصیه کند.

نتایج و آثار جراحی لامپکتومی

آثار و نتایج جراحی لامپکتومی اغلب طی چند روز تا یک هفته مشخص می‌شود. در ویزیت بعدی پس از جراحی، پزشک معالج نتایج را برای شما توضیح خواهد داد. اگر به درمان بیش‌تری نیاز داشته باشید، احتمالاً پزشک معالج موارد زیر را توصیه می‌کند:

• اگر حاشیه‌های اطراف تومور شما عاری از سرطان نباشد، جراح نیاز به جراحی مجدد و گسترده‌تر را مطرح می‌کند.
• در صورتی که سرطان شما با انجام هورمو‌ن درمانی یا شیمی درمانی یا هر دو قابل درمان باشد، ملاقات با پزشک انکولوژیست برای بحث در مورد سایر اشکال درمان بعد از عمل، مانند هورمون درمانی توصیه می‌شود.
• ملاقات با پزشک متخصص در زمینه پرتودرمانی برای بحث در مورد درمان‌های پرتویی، پس از جراحی لامپکتومی توصیه می‌شود.

مزایای لامپکتومی نسبت به سایر روش‌های جراحی سرطان سینه

مطالعات برجسته‌ای که به دهه‌های 1970 و 80 میلادی باز می‌گردد، نشان می‌دهد بیمارانی که جراحی لامپکتومی و درمان‌های مکمل از جمله پرتودرمانی انجام می‌دهند، مشابه بیمارانی که ماستکتومی کامل یا برداشتن کل پستان انجام داده اند، با خطر عود کم‌تری مواجه هستند.

جراحی لامپکتومی به بیماران امکان حفظ برجستگی سینه بدون نیاز به عمل‌های ترمیم و بازسازی سینه را ارائه می‌کند که ممکن است لامپکتومی را به گزینه‌ای مناسب‌تر از نظر حفظ زیبایی تبدیل کند. جراحی به اکثر بیماران این امکان را می دهد که نوک سینه (نیپل) و هاله اطراف آن (آرئول) را حفظ کنند. طبق تحقیقات انجام‌شده، بعضی از بیماران اظهار می‌کنند که بعد از جراحی لامپکتومی حتی احساس نمی‌کردند که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند.

در صورت عود سرطان سینه در همان پستان، دریافت رادیوتراپی جزئی سینه، برخلاف رادیوتراپی کلی، که کل پستان را در معرض پرتوهای پرقدرت اشعه ایکس قرار می‌دهد، دوز بالایی از تابش مستقیماً ناحیه‌ای را که تومور در آن قرار دارد هدف قرار می‌دهد و بنابراین از قرار گرفتن بافت اطراف در معرض تابش جلوگیری می‌کند.

تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد برای بیمارانی که تحت عمل جراحی لامپکتومی سینه قرار می‌گیرند، اثربخشی جراحی حفظ پستان و پرتودهی مجدد سه‌بعدی مشابه رادیوتراپی جزئی پستان برای عود سرطان پستان در سینه همان سمت است. در 90 درصد بیماران با استفاده از پرتودهی مجدد جزئی پستان دستیابی به کاهش قابل قبول میزان خطر عود مجدد سرطان میسر است.